Akcja Katolicka to:
Akcja Katolicka jest urzędem, to znaczy szczególnym miejscem organizowania laikatu, będącego w ścisłej współpracy z hierarchią Kościoła
- urząd Kościelny wiernych świeckich, należący do fundamentalnej struktury Kościoła
- misja głoszenia Zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa
- chrystianizacja każdej dziedziny życia
- wspólny front apostolskiego działania Kościoła
- budowa Kościoła - nie przez zewnętrzną ludzką działalność typu świeckiego, ale przez środki nadprzyrodzone: słowo, sakrament i posługę miłości
- widzenie, ocenianie, działanie - w duchu Ewangelii
- odrodzenie życia według zasad katolickich w rodzinie i społeczeństwie
- kształtowanie życia według zasad wiary
- wzrastanie i umacnianie wspólnoty chrześcijańskiej
- pogłębienie wiedzy o Jezusie Chrystusie, aby nastąpił świadomy wybór Jezusa Chrystusa jako Pana życia chrześcijanina
- apostolstwo indywidualne (KPK - apostolstwo powinno przybrać formę Akcji Katolickiej)
- odpowiedź na trendy sekularyzacji, wypierające wartości chrześcijańskie z życia społeczeństwa
- szkoła życia społecznego
Cele Akcji Katolickiej
- Praca formacyjna samych członków Akcji, której celem jest ukształtowanie dojrzałej wiary.
- Dobrze uformowani ludzie powinni angażować się w sprawy Kościoła, zajmując miejsca w parafiach jeszcze nie objętych ewangelizacją. W zależności od potrzeb danej parafii zajmować będą te sektory życia, które dotąd leżały odłogiem.
- Członkowie Akcji Katolickiej są najbliższymi współpracownikami proboszcza, dyspozycyjnymi do działania w różnych dziedzinach, w zależności od potrzeb, jakie się jawią.
- Członkowie Akcji Katolickiej powinni zajmować miejsca w życiu społecznym (polityka, gospodarka, kultura) na miarę swoich charyzmatów i możliwości. Poprzez aktywne działanie powinni urzeczywistniać wartości chrześcijańskie.
- W swojej pracy apostolskiej powinni łączyć wypracowane wartości, jakie istnieją w Kościele i koncentrować je wokół sprawy ewangelizacji, nie naruszając ich suwerenności. Zadaniem członków Akcji byłoby więc tworzenie porozumienia i wspólnego działania różnych ruchów, organizacji, stowarzyszeń bez naruszania ich charyzmatów i tożsamości.
- Akcja Katolicka nie ma swojego lidera i swoich celów. Jej liderem jest Kościół i realizacja celów Kościoła.
Celem Akcji Katolickiej jest pogłębienie formacji chrześcijańskiej jej członków oraz współpraca świeckich z hierarchią w realizowaniu misji Kościoła. Pogłębienie życia religijnego ma przygotować członków Akcji do odważnego i kompetentnego występowania na „areopagach" świata, do przenikania wartościami ewangelicznymi życia społecznego, zajmowania zgodnego z nauczaniem Kościoła stanowiska w sprawach publicznych, zwłaszcza tam, gdzie zagrożona jest wiara i moralność chrześcijańska. Ważnym zadaniem Akcji jest także kształcenie działaczy społecznych, gospodarczych, kulturalnych i politycznych. (za: Leksykon ruchów i stowarzyszeń w Kościele)
Zadania Akcji Katolickiej
- formacja intelektualna, duchowa, apostolska, kulturalna, społeczna
- realizacja apostolskiego celu Kościoła w zakresie ewangelizacji, uświęcania się, formacji sumienia według wzoru sumienia chrześcijańskiego - dążenie każdego chrześcijanina do świętości
- rozświetlać życie codziennego według Ewangelii Jezusa: rodzinne, społeczne, zawodowe, polityczne, ekonomiczne, kulturalne
- głosić Jezusa (ewangelizacja) w małżeństwie, rodzinie i społeczeństwie (różne instytucje, np. szkoła) biorąc wzór ze Świętej Rodziny; Małżeństwo i rodzina stanowią pierwszą płaszczyznę społecznego zaangażowania katolików świeckich - JP II
- wdrażanie życie Ewangelią w życie codzienne
- współodpowiedzialność świeckich z hierarchią za wyznawaną wiarę, a podawaną przez Urząd Nauczycielski Kościoła
- świadectwo jedności w wierze z duchowieństwem, biskupami i papieżem
- przywrócić świadomość suwerenności duchowej i moralnej Kościoła
- współpraca świeckich i duchownych
- świeccy przyjmują odpowiedzialność za prowadzenie działalności duszpasterskiej
- podejmować wspólne (świeccy i duchowni) działanie, aby budować, rozwijać i podkreślać wspólnotę Kościoła
- angażować świeckich w organizowanie życia codziennego, społecznego i kościelnego
- niweczyć bierność
- prowadzić działalność pod zwierzchnictwem hierarchii, czuwającej nad czystością doktryny katolickiej
- wdrażać i uczyć katolików świeckich pracy w zespołach ludzkich, wspólnotach
- ożywienie umiłowania modlitwy, kontemplacji, życia liturgicznego i sakramentalnego, działalność na rzecz wzrostu powołań do chrześcijańskiego małżeństwa, do sakramentalnego kapłaństwa i do życia konsekrowanego, gotowość uczestnictwa w przedsięwzięciach i działaniach Kościoła zarówno na szczeblu lokalnym, krajowym jak i międzynarodowym; zaangażowanie w dziedzinie katechezy i pedagogiczne umiejętności w wychowaniu chrześcijan; pobudzenie do chrześcijańskiej obecności w różnych środowiskach społecznych i udział w organizowaniu i animacji dzieł charytatywnych, kulturalnych, duchowych, ducha wyrzeczenia i powrót do ewangelicznego ubóstwa jako źródła wspaniałomyślnej miłości wszystkich ludzi; nawrócenie na drogę chrześcijańskiego życia lub powrót do wspólnoty ochrzczonych, którzy niegdyś odeszli (Christifideles laici, 34)
Charyzmat Akcji Katolickiej
Zgodnie z charyzmatem Stowarzyszenia terenem jego działalności jest parafia, diecezja, Kościół lokalny. Członkowie Akcji Katolickiej we współpracy z hierarchią włączają się aktywnie w liczne dzieła ewangelizacyjne. Akcja uaktywnia licznych świeckich w budowaniu Kościoła Chrystusowego i realizacji jego misji apostolskiej, wskutek czego mogą oni „czynić obecnym i aktywnym Kościół w takich miejscach i takich okolicznościach, gdzie jedynie przy ich pomocy stać się on może solą ziemi".
Dzieła Akcji Katolickiej
Dzieła, w które angażują się członkowie Akcji Katolickiej, to: przygotowywanie programów radiowych dla rozgłośni katolickich, wydawanie gazetek parafialnych, kolportaż prasy katolickiej w parafiach, organizacja i prowadzenie bibliotek i wypożyczalni kaset wideo, współpraca z księżmi w organizowaniu rekolekcji i misji parafialnych, współpraca z innymi grupami parafialnymi w organizowaniu nabożeństw, prowadzenie modlitwy „Anioł Pański” w intencji Papieża, tworzenie oprawy liturgicznej podczas Mszy świętych, tworzenie grup charytatywnych „Caritas”, prowadzenie świetlic dla dzieci i młodzieży, organizacja wypoczynku dla dzieci z ubogich rodzin, także z Białorusi. Od kilku lat co roku Akcja organizuje Tygodnie Społeczne. W ramach Tygodni omawia się ważne i naglące problemy społeczne w świetle katolickiej nauki społecznej. Po raz pierwszy Tydzień Społeczny pod tą właśnie nazwą odbył się we Francji w 1904 r. Jeszcze wcześniejszy, gdyż zainicjowany po raz pierwszy w 1848 r. w Moguncji, był niemiecki Katholikentag, czyli spotkanie organizacji katolickich ze wszystkich landów.
W Polsce tradycja tych spotkań sięga 1922 r., gdy Stowarzyszenie Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” wzorując się na francuskich Semains Sociales zorganizowało w Lublinie I Tydzień Społeczny. Od tego czasu co roku inicjatywa była kontynuowana - w sumie 18 razy do wybuchu II wojny światowej w 1939 r. Po przeszło półwiecznej przerwie z inicjatywy Prymasa kard. Józefa Glempa zorganizowano 4-5 czerwca 1994 r. I Tydzień Społeczny nt. „Wskazania nauki społecznej Kościoła w dobie przemian systemowych w Polsce". W obradach uczestniczyli m.in. przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich kard. A. Lopez Trujillo i wiceprzewodniczący tejże Rady bp Paul Josef Cordes. Mówiono też o potrzebie reaktywowania Akcji Katolickiej. W następnym roku w ramach Tygodnia skoncentrowano się na bezrobociu i ważnych problemach społecznych. III Tydzień zorganizowała już reaktywowana Akcja Katolicka. Omawiano zagadnienia związane z katolicyzmem społecznym w Polsce współczesnej. Od tego czasu co roku Akcja organizuje spotkania, w których uczestniczą wybitni naukowcy i specjaliści, a także członkowie Stowarzyszenia z całego kraju, dla których udział w wykładach jest ważnym elementem formacyjnym. Akcja Katolicka wydaje książki z serii „Biblioteka Akcji Katolickiej”. Dotychczas ukazało się w niej 7 tomów.
Akcja Katolicka liczy obecnie ok. 30 tys. członków zwyczajnych. Jest obecna we wszystkich diecezjach, także w Ordynariacie Polowym WP.